10 februari 2017 – de Rijswijkse Schouwburg, Rijswijk

– dit verslag van de tournee van De Vader verscheen oorspronkelijk op Facebook –

Rijswijk dus. Eergisteren. Theater van het Jaar! Kan me voorstellen dat de mensen die er werken erg trots zijn op zo’n uitverkiezing. Ook voor de inwoners van het stadje een hele eer. Zal met veel zaken te maken hebben: gastvrij naar het publiek toe, programmering, hoewel ik niet weet of kan bevroeden wat de criteria daarvoor zijn. Maar daarover straks meer. Onder de rook van Den Haag en ook van Delft is die uitverkiezing een hele prestatie!
Voor ons, de spelers, bleek het theater ook heel warm en gastvrij: doosje truffels op iedere kleedtafel, na afloop werd ons direct een drankje aangeboden, enfin een inspirerende avond waar we (het clubje van De Vader) een van onze beste voorstellingen speelden. Voor aanvang hadden we met het script in de hand nog eens scherp naar alle door de schrijver voorgeschreven pauze-momentjes gekeken, naar de intervalletjes tussen de teksten en losse kreetjes door. Op iedere pagina stond namelijk wel minstens vier keer ‘korte stilte’. En die waren er in de loop van de vele avonden een beetje uitgeraakt. We stonden dus vanaf het begin goed op scherp en dat gaf de voorstelling weer een extra spanning, iedereen ging geconcentreerd de avond in. Voor mijn gevoel werd er wel heel veel en luid gelachen door de volle zaal, je kreeg van lieverlee het gevoel dat je in een top blijspel stond. En dat is de bedoeling niet, dus zetten we instinctief een demper op al onze uitspraken. Maar achteraf bleek dat het publiek eigenlijk uit gène een ontsnapping zocht uit de onafwendbare neergang van de dementerende hoofdpersoon. Na afloop uitgenodigd door de scheidende schouwburgdirecteur spraken we veel onthutste toeschouwers die ons hartverscheurende verhalen uit hun eigen levens met achteruitgaande ouders en partners vertelden.
Ik vind het nog altijd moeilijk om me na afloop tussen het publiek te begeven, net alsof ik dan weer om adhesie kom vragen, maar een paar bitterballen (een zeer welkome nieuwe na-afloop-trend) en een biertje helpen dan snel om het ijs te breken.
Alles prima in orde dus. Op één ding na. En voor mij een heel principieel ding: in de hall van de Rijswijkse Schouwburg waren boven de hoofden van het publiek in kapitalen de namen van een vijftigtal optredende artiesten geschilderd, een bonte verzameling, een verzameling met één grote gemene deler: allen afkomstig uit de amusementsfeer, zangeressen, cabaretiers, musical sterren en zo voorts en niet één, ik herhaal niet één t o n e el s p e l e r! Natuurlijk hoort Simone Kleinsma op die lijst, of Sanne Wallis de Vries, maar Anne Wil Blankers, Johanna ter Steege, Carine Crutzen, mijn broer Jules die er ook optreden, stonden er niet bij, Warre Borgmans niet, neem me niet kwalijk, Warre Borgmans speelt er binnenkort George in Virginia Woolf, een van de grootste acteurs van de Lage Landen en hij moet het afleggen tegen de oprukkende vrolijkheid die een theater een uitverkiezing tot beste theater van het jaar kan bezorgen! Onze tijd snakt naar vrolijkheid, als tegengif tegen het alsmaar grimmiger wordende bestaan, dus zijn onze troubadours, onze grappenmakers, onze musicals hard nodig om ons de nood in de rest van de wereld te doen vergeten. Daarom ook heeft het Rijswijkse Theater 68 (!) avonden in dit seizoen alleen al gereserveerd voor onze cabaretiers, oprechte hulde, ware het niet dat er maar dertig toneelavonden op het programma staan, waarvan er zich ook nog eens vier in de schouwburg van Delft afspelen. En waarbij je je moet afvragen of Virginia Woolf onder hetzelfde kopje past als John van Eerd of Bastiaan Ragas. Ik zal me niet populair maken met deze kanttekeningen, het zal me verwijten opleveren van hardwerkende theatermanagers die toch al steen en been klagen over hun zorgenkindje het toneel. Ik zou ze aanraden: steek, heren en dames uw nek nog een stukje verder uit, en daag uw publiek uit met een net ietsje spannender, risicovollere programmering. En het zorgenkindje zal een sterk, volwassen onderdeel van het volgend seizoen blijken te zijn!